Sezon na ziemniaki

Ziemniaki dostępne są cały rok, jednak to właśnie zimą jemy ich najwięcej. W Polsce zarejestrowanych jest ponad 100 odmian ziemniaków, a ich spożycie to sukcesywnie maleje. W 2000 roku było to prawie 8 kg miesięcznie na głowę, a w 2019 już niecałe 3 kg miesięcznie na mieszkańca. Dużo więcej zjada się ich za naszą wschodnią granicą, na Ukrainie.

Co ty wiesz o ziemniaku?

Ziemniaki w Polsce w zależności od regionu nazywane były kartoflami, pyrami, bulwami, grulami i innymi określeniami. Do Polski trafiły dość późno, bo w XVII wieku i początkowo uznawany był za roślinę ozdobną. W Europie pojawiły się już w roku 1554, dzięki Hiszpanom. Początkowo także tam nie cieszył się uznaniem. Uważano go za przyczynę chorób wśród ludzi i zwierząt.

Mimo początkowej niechęci do tej rośliny zaczęła ona zdobywać wraz z upływem czasu coraz więcej zwolenników. W XIX wieku był już podstawa diety Europejczyków. Obecnie ziemniaki znajduje się na czwartym miejscu wśród roślin uprawnych, zaraz po pszenicy, kukurydzy oraz ryżu.

Wartość odżywcza ziemniaków

Ziemniaków się nie docenia, a często przypisuje im złe cechy. Uważa się, że są odpowiedzialne na tycie, kaloryczne, ciężkostrawne itp. Ziemniaki same w sobie nie są kaloryczne. Stają się takie dopiero w połączeniu z tłuszczem.

Wszystko to nieprawda, gdyż ziemniaki mają niższą kaloryczność niż makarony czy kasza. Średnio ziemniaki mają 75 kcal na 100 g i 0,1 g tłuszczu. Są również lekkostrawne, pełne witamin i mikroelementów. Jednak aby nie straciły witamin i minerałów, muszą być odpowiednio przyrządzone.

Ziemniaki obfitują w potas (421 mg) obniżający ciśnienie krwi. Zawierają też magnez (23 mg), który łagodzi stany zmęczenia i stres. Mają też 12 mg wapnia, nieco żelaza i fosforu. Dostarczają także niemal wszystkich witamin. Najwięcej mają witaminy C (19,7 mg). Maja tez nieco witaminy A, B1, B2, B3, B6 i PP. Poza tym zawierają błonnik ułatwiający trawienie oraz obniżający poziom cholesterolu.

Stare ziemniaki są bardziej kaloryczne niż młode. Maja też mniej witaminy C. Zawierają jednak więcej potasu, fosforu oraz witamin z grupy B (B1; B6).

Jak rozpoznać typ ziemniaka?

Wiadomo, że różne odmiany nadają się do smażenia, czy sałatek, a inne wykorzystamy do przygotowania klusek. Wynika to ze składu ziemniaka, a dokładnie z zawartości w nim wody. Ziemniaki kleiste tzw. mączne wykorzystamy do przygotowania klusek, pyz czy purée. Ziemniaki z dużą zawartością wody, twarde będą lepsze do zapiekanki, sałatki lub do smażenia.

Jak rozróżnić te dwa typy ziemniaków? Należy przeciąć ziemniaka na pół i pocierać o siebie obie połówki. Gdy zaczynają się do siebie kleić, to będą to ziemniaki mączne, gdy pokaże się woda, to raczej z nich klusek nie zrobimy.

Czym kierować się kupując ziemniaki?

Najlepiej kupować je ze sprawdzonego źródła. Wybierać takie z gładką skórką, gdyż chropowata świadczy o tym, że przesadzono z nawożeniem gleby. Poza tym należy unikać ziemniaków zazielenionych, gdyż świadczy to o zbyt długim przechowywaniu w nieodpowiednich warunkach. W ziemniakach, które podczas przechowywania narażone są na działanie światła, wydziela się solanina, która może powodować niestrawność. Należy też unikać ziemniaków z kiełkami, śladami pleśni i dziurkami. Unikać też pomarszczonych. Wybierać takie, które wyglądają zdrowo, są twarde, jędrne i ładne.

Przepisy z ziemniakami

27 wybranych przepisów na potrawy z ziemniakiem w roli głównej. Do wyboru zupy, sałatki, kotlety, placki i inne. Wszystkie przepisy pochodzą z tego bloga.